Er zijn verschillende beugels en verschillende behandelingen. Hier vind je antwoord op alle vragen die je hebt over je beugel: de soorten beugels, de behandeling, de verzorging en de kosten. Je klikt hieronder op een onderwerp om antwoord te krijgen. Bij veel onderwerpen vertellen beugelgebruikers zelf in korte video’s over hun ervaringen.
Als je een onderwerp mist op deze pagina, laat het ons weten, dan voegen we die vraag en het antwoord toe.
Al je vragen
-
Wel of geen beugel? Waar kan je terecht?
-
Een beugel nodig? Waarom?
Steeds meer volwassenen en kinderen vinden hun weg naar de orthodontist. Je kunt kiezen voor een beugelbehandeling om je glimlach esthetisch te verbeteren. En je wilt de gezondheid en functie van je gebit zo optimaal mogelijk houden. Er zijn dus verschillende redenen om met een beugelbehandeling te beginnen. Je kunt er soms ook voor kiezen om niet te behandelen. Met een orthodontist kan je de voor- en nadelen van een beugelbehandeling goed naast elkaar zetten.
Uitstraling (esthetiek)
Een aantrekkelijke glimlach met mooie tanden kan je een zelfverzekerder gevoel geven. Goed onderhouden tanden kunnen een leven lang meegaan – mooi meegenomen als ze er dan ook nog goed uit blijven zien.
Functie
Als je een kaakstand hebt met een grote over- of onderbeet is het sluiten van je mond vaak lastig. Ook afbijten en kauwen kan moeilijker zijn. Als je een open beet hebt, waarbij de voortanden elkaar niet raken, kan je vaak niet goed afhappen. Je kunt bijvoorbeeld het beleg tussen een broodje niet goed afbijten. In sommige gevallen is de kaak- of tandstand zo afwijkend dat je dit bij het praten kunt horen. Een beugel die de kaakstand verbetert, helpt om de functie zo goed mogelijk te herstellen.
Bij een overbeet staat je bovenkaak te ver naar voren
Bij een onderbeet is het net andersom. Je onderkaak staat te ver naar voren.
Bij een kruisbeet staan de onderkiezen of ondervoortanden buiten, of voor de bovenste
Bij een open beet komen je voortanden niet op elkaar als je dichtbijt.
Afbijten is moeilijk en je moet moeite doen om je lippen te sluiten. Dat kan zorgen voor spierspanning in andere spieren zoals de kinspier.Beschadiging van tandvlees
Bij een ernstige diepe beet bijten je ondertanden aan de achterkant van je boventanden in het tandvlees. Het tandvlees wordt dan beschadigd. Met een beugel wordt je beet aangepast. Soms is het nuttig om daarna nog met een parodontoloog te bekijken of het tandvlees zich goed herstelt.
Tanden die niet wisselen
Bij een aantal kinderen wisselen de tanden niet. Dit kan zijn omdat ze geen opvolger hebben zoals bij hypodontie en oligodontie. Het kan ook zijn dat een blijvende tand of kies de weg kwijt is of dat er te weinig ruimte is. Orthodontisten noemen dit impactie. De meest voorkomende kies, die geïmpacteerd is, is de verstandskies. Het gebeurt ook regelmatig dat hoektanden richting het gehemelte groeien en daar vast komen te zitten. Heel af en toe (zoals bij CCD) zijn er teveel extra tanden aangelegd. Het wisselen is dan verstoord waardoor het niet vanzelf op gang kan komen. De hulp van de kaakchirurg is bij impactie vaak nodig.
Je blijvende tanden beginnen te groeien onder je melktanden. Het wisselen duurt een hele tijd. Je verstandskiezen komen als laatste.
Mondhygiëne
Het is moeilijk je tanden schoon te houden als ze scheef en over elkaar heen staan. Onvoldoende mondhygiëne is de belangrijkste oorzaak van cariës (gaatjes), ontstoken tandvlees en verlies van tanden. Het is wel mogelijk om scheve tanden schoon te houden, maar als tanden recht naast elkaar staan is dat veel gemakkelijker. Tijdens en na de beugelbehandeling is het handig regelmatig bij een mondhygiënist afspraken te maken.
Slijtage aan tanden
Scheve tanden in combinatie met knarsen en klemmen kan ervoor zorgen dat je tanden en kiezen te veel en ongelijkmatig slijten. Soms staan je korte tanden en kiezen zo dicht op elkaar dat er geen plek is om die slijtage op te vullen. Met een beugel worden je tanden dan eerst recht gezet en er wordt ruimte gemaakt. Daarna kan een esthetisch of restauratief tandarts de onregelmatige slijtageplekken onzichtbaar herstellen.
Klachten aan je kaakgewricht
Er is tot nu toe onvoldoende wetenschappelijk bewijs dat een verkeerde beet klachten in het kaakgewricht en de kauwspieren veroorzaakt. Het is ook nog niet duidelijk of een orthodontische behandeling deze klachten kan verminderen. Maar een beugel kan je beet wel verbeteren. Tegelijkertijd, maar liever van tevoren, kan een fysiotherapeut en gnatholoog je kauwspieren tot rust brengen.
Je tandarts of de gnatholoog kan het knarsen behandelen. Daardoor voorkom je toekomstige klachten.Problemen met je spraak of mond/kauwspieren
Sommige mensen hebben last van spraakproblemen en/of slappe mondspieren. Als je mond- en tongspieren te slap zijn kunnen ze een verkeerde stand van je tanden en je kaken veroorzaken. Een beugel kan je tanden in een goede positie zetten. Tegelijkertijd kan je samen met de logopedist je mond- en tongspieren trainen en ze aan die nieuwe stand laten wennen. Het kan ook zijn dat je mondspieren juist te sterk zijn door het tandenknarsen of klemmen. Hierbij treedt dan vaak meer slijtage op van de tanden en kiezen.
Aangeboren afwijkingen
Er zijn heel veel verschillende aangeboren afwijkingen waarbij je tanden en kiezen helemaal niet, of niet goed zijn aangelegd. Of ze staan scheef. Die afwijkingen zijn meestal erg zeldzaam. Zonder ingreep van de orthodontist komen de tanden vaak niet op de goede plek te staan.
- Sommige mensen worden bijvoorbeeld geboren met een craniofaciale afwijking zoals schisis, een gespleten lip, -kaak of -verhemelte.
- Je kunt ook geboren worden met te weinig tanden en kiezen: Hypodontie en Oligodontie (zoals bijvoorbeeld bij ectodermale dysplasie en Rieger syndroom).
- Of je hebt juist te veel tanden en kiezen (zoals bij Cleidocraniale Dysplasie CCD) .
- Ook is het mogelijk dat het tandglazuur niet of nauwelijk is aangelegd zoals bij amelogenesis imperfecta. Hierbij zijn de tanden vaak te klein, verkleurd en erg gevoelig.
Als je geboren wordt met een schisis krijg je een langdurige beugelbehandeling
De orthodontist en andere specialisten bemoeien zich vaak langdurig met het gebit van kinderen met een aangeboren afwijking om ervoor te zorgen dat alle tanden en kiezen op een goede manier door kunnen komen en uiteindelijk netjes recht staan.
-
Is een beugel altijd meteen mogelijk?
Een orthodontische behandeling kan niet altijd meteen beginnen.
- De groei en ontwikkeling van het gebit moet op het juiste moment zijn.
- De mondhygiëne moet goed zijn.
- Er mogen geen gaatjes of ontstekingen in het gebit zijn.
- Er mogen geen vullingen zijn uitgevallen, of te oud.
- Sommige voedingssupplementen, medicijnen, drugs en alcohol kunnen de groei of de tandverplaatsing beïnvloeden (zowel ten gunste als afremmen).
- Bij zwangerschappen kunnen er geen röntgenfoto’s worden gemaakt. De tanden, verplaatsen zich dan iets makkelijker maar het tandvlees bloedt vaker.
- Ook is het natuurlijk belangrijk dat je gezond genoeg bent.
Een beugel kan niet zonder goede mondhygiëne.
Goed poetsen zorgt voor schone tanden en gezond tandvlees. Poets twee of drie keer per dag met een gewone of elektrische tandenborstel. Tandenstokers en ragertjes helpen om tussen je tanden schoon te maken.
-
Je gebit in balans
Je tanden en je kaken groeien op een bepaalde manier. De richting en de manier waarop worden genetisch bepaald en ook door de verschillende krachten die erop inwerken. Je bijt, kauwt, slikt, ademt en praat. Ook de invloed van bepaalde gewoontes bepaalt hoe je gebit er uiteindelijk uit ziet. Het doet er zeker toe of je speent, duimt of vingerzuigt of dat je veel door je mond ademt.
Je gebit vormt zich al groeiend onder invloed van al deze activiteiten. Voor een goed gebit in balans is het belangrijk dat je boven- en onderkaak op een neutrale manier op elkaar passen. Je bovenkaak hoort iets breder te zijn dan de onderkaak en je voortanden staan ietsjes over de ondertanden heen. Als het goed is vallen je kiezen als tandwielen netjes op elkaar bij het sluiten van je kaken en de voortanden staan netjes op een rij. Ook de krachten van alle spieren eromheen moeten neutraal zijn. Als dat niet zo is, kan het evenwicht en dus de tandstand worden verstoord. Zelfs op volwassen leeftijd kan dat gebeuren.Ook als je gebit scheef staat is vaak sprake van een bepaalde balans. Ook al is het een verkeerde. Een beugel grijpt in op dat bestaande evenwicht. Je tanden gaan anders staan en mogelijk verandert ook de stand of vorm van je kaak. Het is de bedoeling dat in de eindsituatie van je behandeling je tanden en kiezen opnieuw in evenwicht komen.
Om die goede balans voor elkaar te krijgen maakt de orthodontist een keuze uit verschillende types beugels. Welke beugel de orthodontist kiest hangt af van je leeftijd, de ‘afwijking’ die je hebt en het gewenste eindresultaat. Soms is het afleren van gewoontes van groot belang voor het vinden van een goede balans. Bijvoorbeeld beter door je neus ademen of anders slikken. Daarom verwijst de orthodontist soms ook naar andere specialisten zoals een gnatholoog of logopedist, een huisarts of KNO-arts.
Voor het bereiken en behouden van een goede balans is de mate waarop je meewerkt aan de nazorg ook heel belangrijk.Niet in balans
Voor de behandeling begint kunnen er verschillende redenen zijn waarom het evenwicht niet goed is. Misschien staan je kaken niet goed ten opzichte van elkaar (meestal is dit aangeboren). Of je hebt bijvoorbeeld door een ongeluk een tand of kies verloren. De aangrenzende tanden kunnen daardoor uit balans raken en scheef gaan staan. In beide gevallen kan een orthodontist helpen.
Bij crowding staan je tanden schots en scheef vaak omdat er te weinig ruimte is. Er moet ruimte gemaakt worden om al je tanden een plaats te geven.
Bij Spacing staan je tanden juist te dicht op elkaar
Bij een open beet komen je voortanden niet op elkaar als je dichtbijt. Afbijten is moeilijk en je moet moeite doen om je lippen te sluiten. Dat kan zorgen voor spierspanning in andere spieren zoals de kinspier.
Mondademhaling en ‘duimen’
Als je niet goed door je neus kunt ademen ontstaat er een hele rij aan problemen, die ervoor zorgen dat je mond-/kauw-spieren gebit, je kaken en je gezicht zich verkeerd ontwikkelen. Je kauwkracht is vaak verminderd, het slikken gaat anders, de mondspieren zijn slapper waardoor je je lippen niet goed kunt sluiten. Je bovenkaak wordt ook vaak smaller, waardoor je kiezen niet goed op elkaar sluiten. Ook je onderkaak groeit soms meer naar beneden en verlengt zo je gezicht. Het kan ook dat je onderkaak juist naar achteren draait waardoor je kin minder zichtbaar wordt. Door slikken met de tong tussen je tanden is er vaak een open beet. Als je ‘duimt’ krijg je ook vaak een open beet en slissen komt vaak voor.
De huisarts en de KNO-arts moeten de oorzaak onderzoeken en behandelen. Daarnaast is behandeling door een logopedist (OMFT: oromyo functionele therapie) nodig om met training de normale kracht van je spieren te herstellen. Dat is een langdurig proces. Soms lukt het niet om met orthodontie de stand van je gebit en gezicht helemaal goed te krijgen (of te houden). Dan kan de kaakchirurg nog uitkomst bieden.
Tandenknarsen
Bij tandenknarsen zijn de kauwspieren overactief en sterk ontwikkeld en de kaakhoeken soms veel breder dan de rest van je gezicht. Vaak is de onderkaaklijn horizontaal en de tanden slijten vaak teveel. Je kunt deze overactiviteit het best laten behandelen vóórdat je met een beugel aan de gang gaat. Je tanden en kiezen worden anders tijdens de behandeling dubbel belast. De tandarts, de gnatholoog en soms zelfs een gespecialiseerde fysiotherapeut kunnen hierbij helpen.
-
Naar de orthodontist of bij je eigen tandarts?
De orthodontist is een echte beugel-specialist. Na 6 jaar studie tandheelkunde kan je orthodontist worden door nog 4 jaar lang, 5 dagen in de week, alleen orthodontie te studeren. Daarbij leer je ook hoe je alle beugels moet toepassen. Tijdens zo’n lange studie doe je natuurlijk heel veel kennis op. Dat is vergelijkbaar met een opleiding tot specialist in het ziekenhuis. Het duurt dus 10 jaar om gespecialiseerd orthodontist te worden.
In de basis-opleiding van een tandarts is orthodontie maar een klein onderdeel. Toch worden veel beugels geplaatst door tandartsen. Dat mag, maar de orthodontist is de echte specialist. Die heeft 4 jaar langer gestudeerd en weet dus meer. Zeker voor ingewikkelde behandelingen ben je beter af bij de orthodontist.
Er zijn in Nederland momenteel ongeveer 300 orthodontisten, en 9000 tandartsen. In Nederland wordt ca. 60% van de orthodontische behandelingen door orthodontisten uitgevoerd. In de rest van Europa ligt dit percentage tussen de 100% zoals in Noorwegen en IJsland en onder de 10 % in landen waar nog niet zoveel orthodontisten zijn. Alle Europese landen streven inmiddels naar een gelijkwaardige opleiding. -
Vind een orthodontist
Meestal is het de tandarts die als eerste ziet dat je tanden niet goed staan. Over het algemeen zal de tandarts je dan naar een orthodontist sturen die hij al kent. Misschien heeft hij al eerder met die orthodontist samengewerkt en is dit goed bevallen. Maar je bent niet verplicht het advies te volgen.
De orthodontist moet je duidelijke informatie geven over de noodzaak, de behandeling, hoe lang het duurt en over de kosten.
Misschien wil je graag dat iemand anders ook nog eens naar de stand van je tanden en kiezen kijkt, om te horen of een beugel wel echt nodig is: een second opinion.Hoe vind je een orthodontist?
Iedereen is vrij om zelf een orthodontist te kiezen. Je moet straks regelmatig op controle komen dus dan is het handig als de orthodontist niet te ver weg is.
Deze website werkt samen met de Nederlandse vereniging van Orthodontisten (NvvO). We maken gebruik van hun zoekmachine met daarin alleen gecertificeerde en BIG geregistreerde orthodontisten (in het BIG register worden alleen afgestudeerde zorgverleners opgenomen, bij een orthodontist staat dan bij beroep: tandarts en bij specialisme: Dento-maxillaire orthopaedie). Zo kan je snel en gemakkelijk een orthodontist bij jou in de buurt vinden.
Kijk op deze pagina.Tandartsen die beugels plaatsen
Er zijn ook tandartsen die naast hun gewone werk beugels plaatsen. Deze tandartsen volgen korte cursussen om hun kennis over beugelbehandelingen uit te breiden. Een van de redenen dat zij ook beugelbehandelingen verzorgen is omdat de meeste orthodontisten het heel erg druk hebben.
De verschillen tussen deze behandelaars zijn niet altijd duidelijk. Dat blijkt uit een uitgebreid onderzoek van de consumentenbond. Je tandarts is géén orthodontist. Het is dus belangrijk dat je nadenkt door wie je behandeld wilt worden.
-
Het eerste bezoek aan de orthodontist
Tijdens het eerste kennismakingsbezoek zal de orthodontist bekijken of je een beugel nodig hebt. Hij/zij zal in je mond kijken en daarbij vooral letten op de stand van je tanden en kiezen, en op de ontwikkeling van je gebit. De orthodontist let ook op de vorm van je gezicht en de stand van je boven- en onderkaak. Ook de tandwisseling, je leeftijd, je lichamelijke ontwikkeling, je gezondheid en hoe goed je tandenpoetst spelen een rol.
Tijdens de eerste afspraak krijgt de orthodontist al een goede indruk van de situatie in je mond en van de eventuele behandelingsmogelijkheden.
Als de orthodontist denkt dat een behandeling nuttig is volgt, in overleg met jou, eerst nog een uitgebreid orthodontisch onderzoek.Heb je klachten?
De orthodontist zal ook willen weten of je klachten hebt. Misschien heb je problemen met bijten of kauwen. Misschien heb je ergens pijn of last van of slis je, heb je last van moeilijk sluitende lippen of vooruitstekende tanden.
Het is natuurlijk ook mogelijk dat je geen klachten hebt, maar dat je je scheve tanden gewoon niet mooi vindt.Wanneer kan je met de behandeling beginnen?
Wanneer je kunt beginnen met de behandeling is afhankelijk van de afwijking, je groei en of het nodig is dat alle tanden vóór het begin van de behandeling zijn gewisseld. Maar ook of je gebit en je tandvlees gezond is.
Voor je met een beugel begint is het ook nuttig om afwijkende mondgewoontes af te leren of te behandelen; bijvoorbeeld duimen of nagelbijten, verkeerd slikken, door de mond ademen, tandenknarsen en ‘klemmen’.Wel of geen beugel?
De orthodontist zal tijdens het eerste bezoek de voor- en nadelen en eventuele risico’s van behandelen uitleggen. Er wordt een voorlopig plan gemaakt en je krijgt een idee over hoe je tanden er in de toekomst uit gaan zien.
De uitkomst van het eerste bezoek kan zijn:
- Er wordt samen gekozen om niet te behandelen.
- Het is beter één of twee jaar te wachten, en dan opnieuw te bekijken hoe het met je gebit is.
- Je kunt direct door, er kan een afspraak worden gemaakt voor een orthodontisch onderzoek.
Geen beugel zonder goede mondhygiëne.
Goed poetsen zorgt voor schone tanden en gezond tandvlees. Als je tandvlees bloedt tijdens het poetsen of het ziet er roodachtig uit komt dat meestal door te weinig of niet goed poetsen. Poets twee of drie keer per dag met een gewone of elektrische tandenborstel. Tandenstokers en ragertjes helpen om tussen je tanden schoon te maken.
-
Vragen aan je orthodontist tijdens het eerste bezoek
Een behandeling is pas zinvol als de voordelen groter zijn dan de nadelen. Bereid daarom voor wat je gaat vragen.
Vragen
- Wat is er niet goed aan mijn gebit?
- Zijn er andere problemen?
- Is een beugel nodig? Welke? Wat zijn de alternatieven?
- Kan ik meteen beginnen?
- Hoe lang duurt het?
- Wat kost het?
- Moet de beugel de hele dag worden gedragen?
- Hoe vaak moet ik op controle komen?
Het advies van de orthodontist kan ook zijn dat het niet zinvol is een behandeling uit te voeren. De orthodontist zal je uitleggen wat de voor- en nadelen van wel- of niet behandelen zijn. Hij zal ook eventueel aanwezige risico’s bespreken.
Misschien zijn er meerdere behandelingsmogelijkheden. De orthodontist zal dan de voor- en nadelen toelichten. De orthodontist zal ook vertellen hoe lang de behandeling duurt, welke beugel je gaat dragen en welk resultaat er kan worden bereikt. Natuurlijk zal hij ook vertellen wat de behandeling zal kosten. -
Ben je gemotiveerd genoeg?
Je moet er rekening mee houden dat een behandeling bij de orthodontist een paar jaar kan duren. Het succes van die behandeling is voor een groot gedeelte afhankelijk van jouw medewerking en motivatie.
Houd hier rekening mee:
- Een nieuwe beugel in je mond kan lastig zijn.
- Je moet wennen en het kan in het begin even pijn doen.
- Je moet altijd extra goed poetsen.
- Het eten van sommige dingen kan wat lastiger zijn.
- Je moet je beugel op tijd in doen en soms ook elastiekjes dragen.
- Als de behandeling klaar is ben je nog een tijdje bezig om te zorgen dat je tanden op hun plaats blijven.
Is dat het allemaal waard? Het is jammer als de behandeling halverwege moet stoppen door onvoldoende motivatie. De kans is op dat moment ook groot dat de verbeteringen, die in de stand van je tanden zijn bereikt, weer verdwijnen.
Voor de orthodontist is het heel belangrijk om te weten hoe gemotiveerd je bent. Als jij je beugel niet vaak genoeg draagt of je tanden niet goed genoeg poetst, dan is dat zowel voor jou als voor de orthodontist een probleem. Je moet dus ook zelf willen en bereid zijn om de aanwijzingen en adviezen van de orthodontist op te volgen.
-
Een beugel nodig? Waarom?
-
Voorbereiding van de behandeling
-
Voorbereiding en het behandelplan
Een orthodontist werkt met een behandelplan waarin de verschillende fases van de behandeling worden aangegeven. In het behandelplan staat wat er verbeterd gaat worden en op welke manier.
Bij zo’n behandelplan komt meer kijken dan alleen het verplaatsen van tanden of kiezen. Ook je kaken moeten in een goede positie worden gebracht en er moet een evenwicht worden bereikt tussen je gebit, kaakgewricht, tong, wangen en lippen. Alle informatie en alle overwegingen van de orthodontist komen samen in het behandelplan. Het plan wordt van tevoren met je besproken. Je krijgt daarbij ook een inschatting van de behandelingsduur. En er hoort ook uitleg bij over de kosten en hoe die zijn opgebouwd.
Orthodontisch onderzoek
Om na de eerste kennismaking een goed behandelplan te kunnen maken is een orthodontisch onderzoek nodig.
Als je later wilt weten wat het resultaat van de behandeling is, moet je eerst de beginsituatie goed kennen. Tijdens het onderzoek worden digitale röntgen– en gewone foto’s gemaakt van je gebit en van je gezicht. En er worden 3D scans of tandafdrukken gemaakt voor gebitsmodellen. Dat is nodig om de behandeling te kunnen voorbereiden en om na afloop te kunnen zien wat er veranderd is.De orthodontist wil nog meer van je weten
Tijdens het onderzoek worden veel vragen gesteld over bijvoorbeeld je gezondheid, je ontwikkeling, of je tandenknarst en of je goed door je neus kunt ademhalen, enz. De orthodontist kijkt ook voor de zekerheid of je mondhygiëne goed is en of je gaatjes of tandvleesontsteking hebt.
Het is belangrijk dat de orthodontist weet wat je wilt en hoe jij in elkaar zit. Doe je aan hockey of speel je dwarsfluit, of zit je op een speciale school. De orthodontist wil weten of je ongelukken hebt gehad waardoor je gebit beschadigd is en of er tanden en kiezen getrokken zijn. De orthodontist kan zo tijdens het kiezen van de beugel rekening houden met je lifestyle, je geschiedenis en je gewoontes.
Natuurlijk is het ook van belang te zeggen of je opziet tegen bepaalde beugels. Misschien wil je wel een beugel, maar wil je geen buitenbeugel. De orthodontist zal zoveel mogelijk rekening houden met je wensen en je uitleggen welke (andere) mogelijkheden er zijn.
Als hij alle gegevens heeft verzameld en bekeken kan de orthodontist een definitief plan maken en met je bespreken. Hij kiest de meest geschikte beugel, die wordt afgestemd op jouw gebit en op het gewenste eindresultaat. -
Röntgenonderzoek
De orthodontist wil graag weten hoe de stand van je kaken is en hoe je tanden in het kaakbot zitten. Daarom maakt hij van verschillende kanten röntgenfoto’s van je gebit. Op die foto’s kan de orthodontist ook zien welke tanden en kiezen nog moeten doorkomen. En ook is zichtbaar of er tanden zijn die helemaal ontbreken. Het is ook mogelijk dat door de foto duidelijk wordt dat er tanden scheef in je kaak liggen. Die kunnen zonder ingrijpen niet goed doorkomen. De foto’s zijn digitaal en je kunt ze meteen op het scherm zien. Hieronder zie je een paar voorbeelden van deze rontgenfoto’s.
Een overzicht (OPT) laat in één foto je hele gebit zien.
In een overzichtsfoto van een kind zie je ook alle tanden die nog niet gewisseld zijn. De orthodontist krijgt zo een indruk van de eventuele problemen die bij het wisselen kunnen ontstaan. Bijvoorbeeld tanden en kiezen waarvoor niet genoeg plaats is.
Op deze overzichtsfoto wijzen de witte pijlen naar twee bovenhoektanden die zijn vast gelopen. Ze kunnen niet vanzelf wisselen. De groene pijlen wijzen naar de kleine kiezen en de hoektand onder die ook nog moeten wisselen.
Bij een volwassene zijn alle tanden aanwezig.
Een röntgenfoto van de zijkant (lateraal RSP) laat, naast tanden en kiezen, ook de stand en de groeirichting van je kaken goed zien. Steken je voortanden te ver naar voren of heb je een verkeerde beet?
Op deze foto vanaf de zijkant kan je goed zien hoe groot de overbeet is. Deze jongen bijt daardoor in zijn gehemelte met zijn ondertanden. De onderkaak is in verhouding ook te klein.
-
Gipsafruk of 3D scan
De orthodontist heeft een nauwkeurige kopie van de stand van je tanden en kiezen nodig. Hiervoor wordt een een 3D scan of gebitsafdruk van je tanden en kiezen gemaakt.
Een 3D scan maken van je gebit
Een bewerkte 3D scan van een gebit met overbeet en scheven tanden
Een gipsafdruk maken
Het model, de 3D weergave van het gebit, laat de orthodontist goed de vorm van de tandbogen zien. Een tandboog is de rij tanden en kiezen van één kaak. Ook de vorm en grootte van de aanwezige tanden wordt duidelijk en of er voldoende ruimte is.
Het model geeft de orthodontist ook een overzicht van jouw beet; de manier waarop je boven- en ondertandbogen op elkaar staan. Met behulp van de 3D scan of het gipsmodel kan er ook een beugel worden gemaakt die precies in je mond past! -
Nieuwe technieken
Metaal of keramisch?
Metalen slotjes en draden kan je vervangen door doorzichtige slotjes en in het begin met witte draden. De draden zijn echter minder sterk en worden daarom niet altijd aangeboden.
Doorzichtige beugels
Een behandeling met doorzichtige ‘hoesjes’ over de tanden (clear-aligners) is bijna onzichtbaar en is tegenwoordig ook geschikt voor tieners. Deze beugels worden digitaal en op maat gemaakt. Veel mensen kiezen hiervoor omdat je nauwelijks ziet dat je een beugel draagt en de beugel uitneembaar is bij het eten, drinken en tandenpoetsen.
In het verleden was er een groot verschil tussen het resultaat dat je met dit soort beugels kon bereiken ten opzichte van andere beugels. Het was moeilijker om snelle aanpassingen te doen dan met een gewone vaste beugel. Je bereikte jouw specifieke individuele doel dus niet helemaal en minder makkelijk. Dit verschil wordt steeds kleiner. Voor ingewikkelde behandelingen zijn andere beugels vaak toch nodig. Bovendien is een behandeling met clear aligners veel duurder.
Gebruikers over Clear Aligners
Onzichtbare (linguale) beugels
De slotjes en draad zitten hierbij aan de binnenkant van de tanden. Echt onzichtbaar maar niet altijd echt comfortabel voor je tong. Dit type beugel is erg bewerkelijk en daardoor duurder.
Door de vele mogelijkheden, allemaal met voor- en nadelen, is het moeilijk te kiezen. Om een goede afweging te maken is advies door een orthodontist nodig. Bij een goed behandelplan hoort altijd uitleg van de voor- en nadelen.
Hulpschroefjes
De laatste jaren zijn hulpschroefjes in de kaak in opkomst. Dit zijn kleine schroefjes of kleine plaatjes die in het kaakbot worden vastgezet. Soms wordt dat gedaan door de orthodontist en soms door de kaakchirurg. Tanden kunnen naar die schroefjes toe worden getrokken of juist ervan afgeduwd. Een uitkomst als dat niet alleen met een gewone beugel kan.
-
Ik wil sneller resultaat
Een orthodontische behandeling kan in relatief korte tijd tot een grote verandering leiden. Maar 6-maanden-beugels bestaan niet. De duur van ieder behandeling hangt af van het doel dat je stelt en de scheefstand die moet worden verbeterd. Er zijn bij kleine problemen wel snelle behandelingen die soms maar 6-9 maanden duren. Maar meestal zijn de problemen zo groot dat je 1,5-2 jaar nodig hebt voor een goed stabiel eindresultaat.
Er is een groeiende vraag naar beugels die sneller resultaat geven. Het is wetenschappelijk aangetoond dat een groot deel van de claims van de fabrikanten van deze snelle beugelsystemen niet kloppen. Laat je dus niet verleiden door mooie praatjes en beloftes. Uiteindelijk bepaalt voornamelijk de kennis en ervaring van de behandelaar hoe je behandeling verloopt en wat het eindresultaat is.
Online beugels
Tegenwoordig zie je ook steeds meer online beugels. De beugel lijkt dan goedkoop maar de voor- en nadelen voor jou worden nooit besproken. Ook wordt de geschiktheid van je gebit voor een beugel niet onderzocht door een orthodontist. Deze sites bieden vaak ook maar één type beugel aan en geven weinig alternatieven of nazorg. Soms gaan je tanden weer terug naar de oude stand.
-
Voorbereiding en het behandelplan
-
Welke soorten beugels zijn er?
-
Vast of uitneembaar
Er zijn vaste en uitneembare beugels. Zodra je een uitneembare beugel krijgt is het belangrijk dat je de adviezen over de tijden waarop ze moeten worden gedragen goed opvolgt. Goed schoonhouden van je beugels en je gebit is belangrijk en je moet zorgen dat de beugel niet kapot gaat.
Soms kun je het gebit met één beugel behandelen maar soms zijn er twee of meer beugels nodig.Hieronder zie je een aantal veel voorkomende beugels.
-
Vaste beugel met slotjes
De vaste beugel of slotjesbeugel is de bekendste beugel. Het is een soort alleskunner en daarom wordt de slotjesbeugel tijdens heel veel beugelbehandelingen korter of langer gebruikt. Als je een slotjesbeugel hebt moet je afhankelijk van de fase van de behandeling eens in de 5 tot 10 weken op controle komen bij de orthodontist.
Een andere naam voor slotjes is brackets.
Er worden slotjes op je tanden geplakt. Daaraan wordt een geheugendraad bevestigd. Die draad zorgt er samen met de slotjes voor dat er zachtjes aan de tanden wordt geduwd of getrokken. Daardoor gaan ze zich verplaatsen. Dat verplaatsen gaat langzaam. Regelmatig moet de draad worden gewisseld voor een nieuwe, die dan weer net iets harder kan trekken of duwen.
Kijk ook bij ‘Hulpmiddelen bij een vaste beugel’ hieronder. Daar wordt uitgelegd hoe de slotjes en de draad aan elkaar gemaakt worden.In plaats van metalen slotjes kan je ook kiezen voor witte keramische slotjes. Die vallen minder op, maar ze zijn ook iets duurder.
Een echt alternatief voor de slotjesbeugel zijn de clear aligners. Die passen over je tanden en zijn helemaal doorzichtig.
-
Hulpmiddelen bij een vaste beugel
Kijk ook bij de ‘slotjesbeugel’ hierboven. En kijk dan ook eens bij ‘extra hulpmiddelen’ hieronder. Daar vind je nog meer informatie.
Aan een vaste beugel maakt de orthodontist, naast de slotjes en de draad, vaak ook extra onderdelen vast. In de animatie hieronder zie je de verschillende onderdelen waaruit een slotjesbeugel kan bestaan.
Bij een overbeet worden elastiekjes vastgemaakt aan de slotjesbeugel. Die trekken je bovenkaak naar achteren.
In plaats van elastiekjes worden soms ook correctieveren of duwveren gebruikt. Die duwen de bovenkaak naar achteren en de onderkaak naar voren.
-
Hyrax
De Hyrax wordt ook wel spinnenbeugel of vlinderbeugel genoemd. Hij verbreedt de bovenkaak . De Hyrax zit vast bovenin je mond. Je moet hem elke dag 2x met een sleuteltje een stukje verder uitdraaien.
Hyrax of spin of vlinderbeugel
De hyrax kan ook al in het melkgebit worden toegepast als er heel weinig ruimte is voor de voortanden.
- Herbst
-
Linguale beugel (achter je tanden)
Een linguale beugel is een bijzonder soort slotjesbeugel. De slotjes en de draad worden namelijk achter je tanden bevestigd (aan de kant van je tong = linguaal). Daardoor is hij aan de buitenkant bijna onzichtbaar.
De linguale beugel is moeilijk aan te brengen en daarom duurder. Het is ook ook lastiger om je gebit aan de binnenkant goed schoon te houden.
Een ander nadeel kan zijn dat je met je tong steeds tegen de slotjes aankomt. Daar moet je wel tegen kunnen.
-
Buitenbeugel
Je buitenbeugel zit vast aan je kiezen met metalen ringetjes. De uiteinden passen precies in buisjes die aan die ringetjes vastzitten. Je kunt de uiteinden van de beugel zelf in of uit die buisjes schuiven.Hij wordt steeds minder gebruikt, maar is soms toch nog nodig.
Je krijgt een buitenbeugel als de bovenkiezen te ver naar voren staan en de onderkaak te ver naar achteren.
Soms wordt een buitenbeugel ook gebruikt als er te weinig ruimte in je bovenkaak is. De bovenkiezen worden dan met de buitenbeugel naar achteren geduwd. Zo ontstaat extra ruimte en je beet wordt verbeterd.Je buitenbeugel zit met een elastische band vast achter je nek of met een ‘kapje’ over je hoofd. Het elastiek trekt aan je kaak. Daardoor wordt de groei van de bovenkaak geremd. Je onderkaak groeit intussen wel verder naar voren en daardoor gaan je kaken beter op elkaar passen.
Je moet de buitenbeugel minstens 14-16 uur per dag dragen, bijvoorbeeld ’s nachts en op school. Elk uur dat je de buitenbeugel draagt is er één. Als je hem te weinig draagt kan de behandeling mislukken.
Bij het sporten doe je de buitenbeugel uit. -
Activator
De activator of blokbeugel remt de groei van de bovenkaak en stimuleert de groei van de onderkaak.
Eten, drinken of tandenpoetsen is lastig met een activator. Tijdens het eten kan je hem dus beter uitdoen. Ook tijdens het sporten doe je hem uit, of als je een spreekbeurt houdt.
Het snelste en beste resultaat krijg je als je de activator zo veel mogelijk draagt.De bionator is een van de verschillende soorten activators
De Twin block Activator zet de kaak goed, als voorbereiding op een vaste beugel
-
Lipbumper
De lipbumper duwt je kiezen naar achteren. Zo komt er meer ruimte in je kaak om je tanden recht te zetten. De uiteinden van de lipbumper schuiven in buisjes die vastzitten aan ringetjes (molaarbanden) om je kiezen of met slotjes.
De lipbumper kan ook gebruikt worden tijdens het wisselen. Hij helpt dan om ruimte te maken of vast te houden. Zo komen je nieuwe kiezen netjes op hun plek.
-
Clear aligners
Clear aligners kunnen in veel gevallen de slotjesbeugel vervangen. Er komt een doorzichtig veerkrachtig hoesje op je tanden dat je tanden de goede richting op duwt of trekt. Deze beugels worden digitaal en op maat gemaakt. Je krijgt een setje aligners die je in de goede volgorde moet gebruiken. Om de 1 of 2 weken wissel je naar een nieuwe aligner. Al die aligners doen een stukje van het werk.
Veel mensen kiezen voor clear aligners omdat je nauwelijks ziet dat je een beugel draagt. De beugel is uitneembaar bij het eten, drinken en tandenpoetsen. Hij is wel een stuk duurder dan een slotjesbeugel.
Op je tanden worden doorzichtige kunststof uitsteekseld geplakt. In de aligner zitten uitsparingen waar die uitseeksels precies in passen. Ze zorgen voor meer grip en druk van de aligners op je tanden.
Er kunnen bij doorzichtige beugels net als bij een slotjesbeugel ook elastiekjes gebruikt worden. Die helpen om je kaak te verplaatsen. Bijvoorbeeld bij een overbeet
-
Gehemelteplaatje
Het uitneembare gehemelteplaatje wordt gebruikt voor kleine correcties. Het wordt ook wel gebruikt bij jongen kinderen als voorbereiding op een beugelbehandeling
Een speciaal type gehemelteplaatje is de Hawley retainer. Die wordt vaak na afloop van de behandeling gebruikt om te zorgen dat alles op z’n plek blijft staan.
Verzorg je gehemelteplaatje goed. Anders kan het beschadigen.
Gehemelteplaatjes zijn er in verschillende kleuren.
Gehemelteplaatje met opbeet.
-
Opbeetplaat
Bij een overbeet zorgt een opbeetplaat in de bovenkaak ervoor dat je ondertanden niet tegen je gehemelte komen. De opbeetplaat helpt ook bij verkeerde mondgewoontes, zoals tandenknarsen. Zo wordt slijtage voorkomen. Hij kan ook pijn aan je kauwspieren of kaakgewrichten verminderen.
De opbeetplaat wordt ook wel splint genoemd.
Gehemelteplaatje met opbeet
-
Extra hulpmiddelen
De orthodontist gebruikt soms extra hulpmiddelen bij een beugelbehandeling. Soms zijn het losse onderdelen zoals de beetverhoging of de Bite Turbo’s. Soms zitten ze aan de beugel vast, zoals elastiekjes of veertjes.
Hieronder staan een paar voorbeelden. Kijk ook bij Hulpschroefjes in de kaak hieronder.Gehemelteboog
De gehemelteboog (palatal bar) zorgt ervoor dat je kiezen op hun plaats blijven tijdens de behandeling. Hij houdt ook de kaakverbreding na een hyrax vast.
Gehemelteboog met rechts tussen de kiezen een separatie elastiekje.
De linguale boog zorgt er voor dat de achterste kiezen op hun plek blijven
Elastiekjes
Kleine separatie-elastiekjes kunnen helpen om ruimte te maken tussen tanden of kiezen. Zo kunnen er bandjes of ringetjes omheen (zie ook hierboven bij de afbeelding van de gehemelteboog).
Bij een kruisbeet kunnen elastiekjes helpen de kaken recht boven elkaar te zetten. De elastiekjes zitten vast aan haakjes op de slotjes
Ook bij een overbeet zijn soms elastiekjes nodig. Deze elastiekjes trekken de boventanden en kaak naar achteren en de ondertanden naar voren.
Er zijn veel verschillende elastiekjes voor verschillende toepasssingen. De dikte en de grootte varieert.Elastiekjes wissel je 2x per dag. Het makkelijkst gaat dat als je ze eerst aan de achterkant vasthaakt en dan pas aan de voorkant.
Kettinkje
Een kettinkje kan helpen bij een nieuwe tand die niet doorkomt. Het kettinkje wordt meestal door de kaakchirug aan de tand vastgemaakt.
Bite turbo
Bij een overbeet kan je soms met je boventanden per ongeluk de slotjes van je ondertanden afbijten. Bite turbo’s voorkomen dat.
Beetverhoging
De beetverhoging houdt de kiezen van elkaar en zorgt er bij diepe beten voor dat je de de slotjes van je onderkaak er niet afbijt.
Een beetverhoging is soms ook nodig als je kiezen te stevig op elkaar komen waardoor ze snel slijten. -
Hulpschroefjes in de kaak
Hulpschroefjes horen steeds vaker bij de extra hulpmiddelen van de orthodontist. Het zijn kleine schroefjes of kleine plaatjes die in het kaakbot worden vastgezet. Soms wordt dat gedaan door de orthodontist en soms door de kaakchirurg. Tanden kunnen naar die schroefjes toe worden getrokken of juist ervan afgeduwd. Een uitkomst als dat niet alleen met een gewone beugel kan.
-
Vast of uitneembaar
-
Tijdens de behandeling
-
Plaatsen van de beugel
Iedere beugel is anders. Sommige beugels worden op maat gemaakt door een tandtechnieker en sommige beugels, zoals de vaste beugel, worden bij de orthodontist op je tanden gezet. Als je beugel uitneembaar is krijg je informatie over hoe hij in en uit gaat en hoeveel en wanneer hij gedragen moet worden.
Goed poetsen van je beugel en je gebit krijgt extra aandacht. Als je last kan krijgen van de beugel wordt dat ook uitgelegd. Het aantal weken dat er tussen de afspraken zit verschilt per beugel en in welke stadium van de behandeling je bent.
Het is heel belangrijk om contact op te nemen met de orthodontist als er iets kapot gaat of als je onverwacht ergens last van krijgt, of als je een ongeluk met je tanden of je beugel hebt gehad.
-
Hoe lang duurt het?
Bij de meeste afwijkingen is binnen 12 tot 18 maanden met een vaste beugel een geweldige vooruitgang te zien. Als er meer beugels nodig zijn, duurt een behandeling vaak iets langer. De duur van jouw behandeling is afhankelijk van de ernst van het probleem, je medewerking, je groei en het aantal beugels. Bij volwassenen duurt de behandeling meestal iets langer dan bij kinderen. Als een kaakoperatie nodig is moet er rekening worden gehouden met een wachttijd bij de kaakchirurg en een korte herstelperiode erna.
-
Wennen aan je beugel
Als je beugel er net inzit of er is iets bijgesteld dan kan het even pijn doen. Je tanden zijn dan vaak gevoelig. Deze klachten nemen na een paar dagen af. De meeste patiënten (volwassenen en kinderen) zijn na één tot twee weken aan de beugel gewend.
Soms drukt de beugel onbedoeld tegen je kaak, je tong of je wangen en dat kan ook pijn doen. Het kan soms zijn dat het eind van een beugeldraad uit gaat steken en in je wang prikt. Dit gaat niet vanzelf over. In dat geval ga je terug naar de orthodontist om het te laten verhelpen.Als je net een beugel hebt kunnen uitstekende slotjes pijnlijk in je wang drukken. Het helpt dan als je een bolletje orthodontische was op het slotje drukt.
-
Het doet pijn of er gaat iets fout
Het kan zijn dat je na het plaatsen van de beugel tijdelijk pijn of een zeurderig gevoel hebt. Je tanden gaan verschuiven en dat kan gevoelig zijn. Meestal gaat de pijn na een paar dagen vanzelf weg. Ook kan je beugel tegen de binnenkant van je wang of je lip komen. Als je hier last van krijgt geeft je orthodontist een doosje was mee waarvan je een bolletje op de meest uitstekende slotjes kan plakken.
Orthodontische was op een uitstekend slotje
Het uiteinde van een draad kan in je wang prikken. Of er kunnen slotjes of andere onderdelen los gaan zitten. Bel dan meteen de orthodontist, die kan het oplossen.
Als je per ongeluk een slotje inslikt of een andere onderdeel van je beugel, is dat niet heel erg. Dit komt er langs de natuurlijke weg vanzelf weer uit.
De materialen en lijmen die in je mond worden gebruikt zijn goedgekeurd om in de mond te gebruiken. Allergieën zijn heel zeldzaam, maar ze komen voor. Ben je allergisch voor een van de materialen dan zal de orthodontist een ander materiaal gebruiken, of een beugel waarvoor je niet allergisch bent.
Speciale problemen
Het is eventueel ook mogelijk dat de orthodontist of jijzelf tijdens de behandeling ontdekt dat er speciale problemen zijn met je gebit. Dat kunnen problemen zijn die voor de behandeling al bestonden. Of het zijn onverwachte of te verwachten complicaties.
Zie ook het hoofdstukje –complicaties– hieronderGa naar de orthodontist als een slotje afbreekt
Prikkende draadjes en andere ongemakken.
Soms prikt er iets in je wang. Misschien een uitstekend slotje of er is een draad afgebroken. Soms kan je zelf de ergste problemen verhelpen. Op een uitstekend slotje kan je een beetje orthodontische was doen om de pijn te verzachten. Maar blijf niet met een kapotte beugel rondlopen. Ga ermee terug naar de orthodontist.
-
Regelmatig op controle
Voor bepaalde behandelingswijzen en apparatuur is het nodig dat je vaker gecontroleerd wordt. Hoe vaak je op controle moet komen hangt van een aantal zaken af.:
- De behandelingswijze en de gebruikte apparatuur.
- De fase in de behandeling (aan het begin of aan het einde).
- De mate van de groei.
- Je eigen medewerking. Het is belangrijk dat je de adviezen van de orthodontist goed opvolgt.
Bij sommige beugels zit er 2-3 maanden tussen de controles. Maar bij bijvoorbeeld een Hyrax (verbredingsbeugel in de bovenkaak) moet je in het begin elke week komen. Heb je een vaste beugel dan moet je in het begin meestal 1 keer per 2 maanden op controle komen en aan het eind bijna elke maand.
Waar let de orthodontist precies op?
- Is de beugel nog heel?
- Verloopt de behandeling goed en wordt het gewenste resultaat bereikt?
- Zijn er bijwerkingen?
- Werk je goed mee en poets je je tanden goed?
- Kan je door naar de volgende beugel?
- En aan het einde wanneer de beugel eruit kan.
Tijdens de controles worden beugels soms aangepast, soms worden er nieuwe draden geplaatst of stapjes in de draden gebogen of elastiekjes geplaatst. Ook kijkt de orthodontist of je al naar een volgende fase in de behandeling kan (als er meerdere beugels nodig zijn).
Bij elk controle-onderzoek wil de orthodontist horen hoe het is gegaan sinds je laatste bezoek. Het kan bijvoorbeeld zijn dat hij de vorige keer je beugel heeft bijgesteld en dat je daar last van hebt gekregen. De orthodontist zal natuurlijk proberen zoveel mogelijk rekening te houden met je wensen.Iemand meenemen
Het is altijd mogelijk dat je iemand meeneemt naar een controle-bezoek, je ouders of een partner. Zo kunnen zij ook vragen aan de orthodontist stellen. Bovendien is het gemakkelijker om samen te onthouden wat er moet gebeuren en waar je op moet letten.
- Waar moet je op letten als je een beugel hebt?
-
Complicaties
Witte vlekken rond de slotjes (white spot leasions WSL)
Oorzaak:
niet goed/vaak genoeg poetsen en te veel en vaak suiker/zuur.
Oplossing:
beter gaan poetsen, tussendoor 2x per dag spoelen met fluoridehoudend spoelmiddel en goed letten op wat je eet en drinkt of de behandeling onderbreken.De wortelpunten van tanden ‘slijten’ (wortelresorptie)
Oorzaak:
de oorzaak is niet altijd bekend. Het kan genetisch bepaald zijn maar ook kunnen de vorm van de wortels aan het begin van de behandeling en het voorkomen van tand-trauma’s medebepalend zijn voor het ontstaan van wortelresorptie. Hoe verder de tanden worden verplaatst hoe meer kans op resorptie.
Oplossing:
de behandeling moet snel worden gestopt of tijdelijk even onderbroken. Het is logisch dat als je een tand verplaatst er wel een beetje slijtage ontstaat. De orthodontist maakt daarom altijd tussentijds een foto om te controleren of alles goed gaat.Er is een tand of kies die niet goed doorbreekt (geïmpacteerd element)
Oorzaak:
het kan genetisch bepaald zijn, maar meestal is er te weinig ruimte in de tandboog.
Oplossing:
met een beugelbehandeling wordt meer ruimte gemaakt. Soms is het nodig dat een kaakchirurg een kettinkje vastzet aan de tand onder het tandvlees zodat de orthodontist er met een beugel aan kan trekken.Zeldzame complicaties
Heel zeldzame complicaties zijn bijvoorbeeld dat een tand niet te verplaatsen blijkt. De tand is als het ware vastgegroeid met het bot (ankylose). Ook een allergie voor de onderdelen van je beugel of een bepaald soort kunsthars kan in zeldzame gevallen voorkomen.
-
Vijlen of slijpen
Als tanden of kiezen te dicht op elkaar staan kan de orthodontist een heel klein beetje wegvijlen of slijpen. Dat kan met een handvijltje of met een speciaal slijpschijfje.
-
Kiezen trekken
Er worden tegenwoordig veel minder kiezen getrokken voor de orthodontische behandeling dan 20 jaar geleden. De techniek is verbeterd. Een beugelbehandeling begint tegenwoordig vaak al tijdens het wisselen. Zeker als er te weinig ruimte is. Er wordt dan voldoende ruimte gemaakt, zodat de nieuwe tanden meteen netjes in de rij staan.
In enkele gevallen is er zo weinig ruimte dat het beter is om toch 2 of 4 kleine kiezen te trekken. Dit zijn meestal de eerste kleine kiezen na de hoektanden. -
Tanden verhuizen of opbouwen
Soms is een kleine verplaatsing niet voldoende. Dan kan de orthodontist samenwerken met de kaakchirurg en/of een restauratief tandarts. Bijvoorbeeld als een tand of kies niet op de goede manier doorkomt en een andere tand zit in de weg, of na een val of een ongeluk. Het is dan soms nodig om tanden of kiezen over een grotere afstand te verplaatsen (auto transplantatie). Verplaatste tanden krijgen soms een andere functie en worden bijgeslepen en bijgewerkt met composiet zodat ze keurig in de tandboog passen. Ook slijtage of te grote ruimte tussen de tanden wordt met composiet (witte vulling) gerepareerd.
Een restauratief tandars kan een tand met composiet (witte vulling) weer mooi restaureren. Soms is daarvóór nog een orthodontische behandeling nodig, bijvoorbeeld als de tand scheef staat.
Ook na afloop van een orthodontische behandeling kan het soms nodig zijn om een ‘extra stukje tand’ toe te voegen. -
Heel af en toe is een kaakoperatie echt nodig
De kaakchirurg kan helpen bij:
- een te grote over- of onder-beet
- een te diepe of open beet
- ernstige scheefgroei van de kaak
- andere verhoudingen die in het gezicht niet goed zijn
- en tegenwoordig ook bij ernstige vormen van OSAS (slaapapneu)
Het is de bedoeling om met de operatie een mooi harmonisch gezicht te creëren, een goed ‘evenwicht’ te krijgen tussen de kauwspieren en een goede beet van de onder- en bovenkaak. Soms zoals bij OSAS kan een kaakoperatie ook de luchtwegen vergroten zodat je ‘s nachts beter kunt ademen.
Beugel en operatie
Meestal worden eerst je tanden en kiezen op een rij gezet met een beugel. Dat doet de orthodontist. Daarna volgt de operatie door de kaakchirurg. Maar er kunnen ook nog andere specialisten betrokken zijn bij de behandeling zoals: een mondhygiënist, kaakfysiotherapeut, psycholoog of logopedist.
Ook na de operatie heb je vaak nog een tijdje een beugel nodig voor een goed en stabiel eindresultaat.Let op
Dit soort behandelingen zijn moeilijk en complex. Omdat je geopereerd wordt zijn er specifieke complicaties mogelijk. De voordelen moeten van tevoren goed worden afgewogen tegen de nadelen. Je hebt een ervaren team van specialisten nodig. De kaakchirurg moet van tevoren geconsulteerd worden zodat hij betrokken is bij de planning.
-
Verstandskiezen zitten soms in de weg
In de late tienerjaren breken je verstandskiezen door. Vroeger dacht men dat dit kon zorgen voor het scheef staan van je voortanden. Daarom werden verstandskiezen vaak verwijderd. Nu weten we wel beter. Als je ouder wordt veranderen de voortanden soms van stand, ze gaan schever staan. Dat is een normaal verschijnsel of je nu verstandskiezen hebt of niet.
Als een verstandskies goed doorbreekt en je hem goed kunt poetsen is er niets aan de hand. Ook als hij helemaal niet doorbreekt is dat vaak geen probleem. De problemen ontstaan pas als een verstandskies gedeeltelijk doorbreekt en er te weinig ruimte voor volledige doorgroei is. Dit kan op die plek een probleem met je tandvlees of met de kies ernaast veroorzaken. Je kunt ook tandvleesontsteking krijgen, zeker als je een lage weerstand hebt. In dat geval kan je die verstandskies beter laten verwijderen.Onvolledig doorgebroken verstandskies
-
Plaatsen van de beugel
-
Goed tandenpoetsen met een beugel
-
Poetsen is extra belangrijk bij een beugel
Als je een beugel hebt is het heel belangrijk dat je je tanden goed en regelmatig poetst. Logisch want voedselresten kunnen gemakkelijk aan je beugel of tussen de slotjes vast blijven plakken. Hierdoor wordt de kans op gaatjes groter. Ook kunnen er door slecht schoonhouden ‘ontkalking of beginnende gaatjes’ ontstaan. Dat zijn witte vlekken rondom je slotjes. Later kunnen de witte vlekjes bruin verkleuren en kunnen er echte gaatjes in het glazuur ontstaan. Je moet niet alleen je tanden, maar ook je beugel goed schoonhouden.
Als de orthodontist voor de behandeling niet tevreden is over je ‘mondhygiëne’, zal hij (nog) niet beginnen met de behandeling, maar je eerst verwijzen naar de mondhygiënist of naar je eigen tandarts. -
Perfect poetsen in 3 stappen
Poets eerst de slotjeskant van de tanden
- Eerst poets je alle tanden en kiezen boven de draad en de slotjes. Duw de haren van de borstel tussen de slotjes onder een schuine hoek naar beneden.
- Dan poets je de onderkant van de draad en de slotjes, ook weer in een schuine hoek richting het tandvlees.
- Als laatste poets je de tandvlees randjes van alle tanden en kiezen ook weer in een schuine hoek naar het tandvlees toe.
Daarna poets je de hele binnenkant én de kauwvlakken van je kiezen. Gebruik een ragertje om onder de draad extra goed schoon te maken.
Poets elke tand of kies met een elektrische of een gewone tandenborstel, medium of zacht. Als je tandvlees tijdens het poetsen bloedt is het ontstoken. Blijf vooral op die plek poetsen om zo de plakresten die de ontsteking veroorzaken weg te poetsen. Let erop dat je niet te hard tegen het tandvlees drukt.
Gebruik geen electrische tandenborstelkop met een cupje of andere toevoegingen. Je kunt het beste een speciaal ortho opzetborstel voor beugeldragers gebruiken voor gewoon poetsen en poetsen onder de beugeldraad.
Met de speciale opzetborstel voor beugeldragers kom je beter onder de beugeldraad.
Poets tenminste 2 keer per dag minimaal 4 minuten en gebruik een een fluoride houdende tandpasta.
Tandenstokers, floss en ragers helpen je om goed tussen je tanden te komen. Spoel s’ avonds na het poetsen met een fluoride houdend spoelmiddel.Je kunt ook prima flossen onder je vaste beugel. Hier zie je hoe je dat doet, met superfloss.
Poets aan de onderkant en aan de bovenkant van de beugel met een elektrische of een gewone tandenborstel. Tussen de slotjes en onder de draad kan je een ragertje gebruiken.Slecht poetsen zorgt voor witte vlekken op je voortanden
Als je je gebit niet goed schoonhoudt kunnen rondom de slotjes door ontkalking witte vlekken ontstaan (white spot leasions). Deze vlekken zijn blijvend en kunnen later gaatjes worden.
Altijd goed poetsen!
Goed poetsen is altijd belangrijk voor een frisse adem, gezond tandvlees en om gaatjes te voorkomen. Vóór je een beugel krijgt moet je mondhygiëne in orde zijn.
Tips
- Poets tenminste 2 keer per dag minimaal 4 minuten met een fluoride houdende tandpasta.
- En spoel s’ avonds na het poetsen met een fluoride houdend spoelmiddel.
- Tandenstokers, floss en ragers helpen je om goed tussen je tanden te komen.
- Eet of drink maximaal 4-5 keer per dag iets met suiker erin.
- In de App Store zijn timers te vinden die je helpen lang genoeg te poetsen.
-
Poetsen is extra belangrijk bij een beugel
-
Na afloop, nazorg
-
Na afloop moet alles op zijn plaats blijven
Je beugel is eruit, je tanden zijn verplaatst en rechtgezet waar dat nodig was. Na de behandeling volgt de ‘retentieperiode’. Dat is de tijd waarin je je tanden aan de nieuwe plek moet laten wennen. Je tanden staan netjes op een rij, maar ze moeten vastgroeien zodat ze op hun nieuwe plaats blijven staan. Het echte opnieuw vastgroeien duurt ongeveer 3-4 maanden. Maar daarna blijven tanden en kiezen nog lang de neiging hebben om terug te willen naar hun oude plek. Het is van groot belang dat je de adviezen van de orthodontist hierover goed opvolgt. Uit onderzoek is gebleken dat de grootste terugval tijdens de eerste 2 jaar gebeurt en dat het gebit zich na 5 jaar redelijk stabiliseert.
Van invloed op terugval zijn:
- je medewerking bij het volgen van de adviezen van de orthodontist,
- de oorspronkelijke scheefstand
- de invloed van de mondmusculatuur (spieren)
- de mate en de richting van de groei.
Er zijn verschillende manieren om je tanden op hun plek te houden:
- Er wordt een metalen draad (spalk) achter je tanden vastgelijmd om je voortanden op hun plaats te houden. Die spalk kan lang blijven zitten. Tegenwoordig is het advies minimaal tot je helemaal bent uitgegroeid. Maar als je zekerheid wilt, dan kan hij ook langer blijven zitten.
- Er zijn ook uitneembare retainers, bijvoorbeeld een kunststof plaatje met metalen boog die voorlangs je tanden loopt. Of een dun doorzichtig hoesje dat strak over je tanden past.Een combinatie van vaste draad en een uitneembare retainer is het beste.
Metalen draad achter de tanden
Tanden houden nooit op met veranderen, of ze nu behandeld zijn of niet. Ze kunnen langzaam uit zichzelf verschuiven. Het is dus nodig dat je retentiebeugels regelmatig draagt en passend houdt. Geleidelijk kan je minderen, maar afhankelijk van de beginsituatie zal het per tandboog en per mens verschillen hoe vaak je de beugels uiteindelijk nog moet dragen.
De Hawley retainer (een plaatje tegen je gehemelte) en de doorzichtige retainer moet je regelmatig dragen voor een goed blijvend resultaat.
Zo moet je deze retainers verzorgen.Controle
In de retentieperiode zijn er nog enkele controle afspraken. Daarna blijft de orthodontist natuurlijk beschikbaar voor overleg, mocht er iets veranderen, of als herstel van de retentie apparatuur nodig is.
-
Na afloop moet alles op zijn plaats blijven
-
Kosten
-
Wie bepaalt de kosten van de beugel?
De NZA (Nederlandse Zorg Autoriteit) stelt de kosten/tarieven vast die orthodontisten en tandartsen in rekening mogen brengen voor een beugelbehandeling. Deze tarieven zijn ook te vinden via de website van de NZA. Alle orthodontisten houden zich hieraan. Je beugel kost dus bij iedere orthodontist hetzelfde.
Tot voor kort bestonden er, wat betreft de tarieven, maar twee soorten beugels; de vaste- en de uitneembare beugel. Een paar jaren geleden heeft de NZA een andere onderverdeling gemaakt. Beugels zijn nu ingedeeld in categorieën. De NZA wilde hiermee de transparantie verbeteren. Elke categorie kent plaatsingskosten en controle/nacontrole kosten. Er zijn ook tarieven voor alle röntgenfoto’s die gemaakt worden, voor de gebitsmodellen en voor de analyses ervan.
Er zijn in totaal 9 categorieën door de NZA vastgesteld. De meest gebruikte is categorie 6: de slotjesbeugel in de boven- en onderkaak.
Niet inbegrepen
Niet inbegrepen in de huidige tarieven zijn de kosten voor verlies van beugels of als er iets kapot gaat. Op je rekening staat er dan wel bij dat het komt door onzorgvuldig gebruik. Dat klinkt vaak hard want niet altijd had je in de gaten dat er iets misging maar dat moet nou eenmaal van de NZA. Let er wel op dat je verzekering deze kosten niet vergoedt.
Kostenraming
In een kostenraming die je krijgt van je orthodontist staat welke kosten er worden gemaakt en in welke categorieën je beugels passen. De categorie, het aantal beugels en het aantal controles die nodig zijn bepalen uiteindelijk het verschil tussen kosten van de verschillende behandelingen.
-
Kosten van een beugel en wat betaalt de verzekering?
De kosten van een beugelbehandeling zijn afhankelijk van de gebruikte behandelingstechniek, het aantal beugels en van de tijdsduur van de behandeling. Een behandeling van 12-18 maanden met vaste apparatuur in de boven- en onderkaak kost ongeveer 2.400 – 2.700 Euro. De basisverzekering dekt deze kosten niet. Alleen als er sprake is van een aangeboren afwijking kan je een vergoeding krijgen. Er moet dan sprake zijn van een ernstige (aangeboren) afwijking of ernstige standsproblemen van de tanden en/of kaken, zoals bij een overbeet groter dan 13 mm of als je bijvoorbeeld een schisis hebt.
Aanvullende verzekering
Als je vanuit het basispakket geen recht hebt op vergoeding voor een beugel dan zijn er eventueel aanvullende verzekeringen. Veel zorgverzekeraars bieden aanvullende verzekeringen aan met een (gedeeltelijke) vergoeding voor orthodontie, maar… dat geldt lang niet voor iedere aanvullende verzekering.
Elke verzekeraar heeft unieke pakketten en de vergoeding hangt af van de verzekeringsvoorwaarden. Sommige verzekeringen betalen de volledige kosten voor orthodontie terwijl anderen een maximumbedrag hanteren per jaar of een maximumbedrag voor de hele verzekeringsduur. Andere zorgverzekeraars vergoeden alleen een percentage van de kosten (bijvoorbeeld 75 of 80 procent). Hieraan is dan vaak ook nog een maximumbedrag gebonden.
De vergoedingen voor kinderen onder de 18 jaar zijn meestal hoger dan bij volwassenen. Ook dekken meer zorgverzekeraars en verzekeringen die kosten De laatste jaren voeren de meeste verzekeringen een verplicht wachtjaar in. Dat wil zeggen dat je eerst een jaar verzekerd moet zijn geweest voordat je aanspraak kunt maken op vergoeding.Vergelijken
Het is verstandig om tijdig je verzekeringsvoorwaarden goed te controleren of te overleggen met je tussenpersoon. Een website die je kan helpen bij het uitzoeken van een goede verzekering is: vergelijkmondzorg.nl. Deze site werkt elk jaar in december de nieuwe tarieven en voorwaarden bij voor het volgende jaar.
Independer verkoopt als tussenpersoon verzekeringen van veel verschillende verzekeringsmaatschappijen. Zij hebben een handig overzicht gemaakt waarin je de kosten en dekking van verschillende tandarts- en orthodontieverzekeringen kunt vergelijken. Onderaan de pagina staat per verzekeraar wat de verschillende aanvullende verzekeringen kosten.
-
Kan ik op iedere moment een aanvullende verzekering afsluiten?
In de wet staat dat verzekeraars iedereen moeten accepteren voor de basis zorgverzekering. Maar voor aanvullende verzekeringen is dat anders. Acceptatie hangt af van de zorgverzekeraar en van welk pakket je kiest. Er is een acceptatieprocedure waarin de zorgverzekeraar besluit of een verzekerde wel of geen aanvullende polis kan afsluiten.
Voor sommige pakketten kan een medische selectie gelden. Je moet dan een aantal persoonlijke vragen beantwoorden over je zorgverleden en over je huidige gezondheid. Soms is er ook een verklaring nodig van een tandarts, orthodontist of een andere specialist.
Heb je bijvoorbeeld al een beugel (gehad) of heb je op korte termijn orthodontie nodig? Dan is de kans aanwezig dat je daarvoor geen aanvullende verzekering kunt afsluiten.
Er zijn een aantal scenario’s denkbaar:- De zorgverzekeraar heeft geen medische selectie, zelfs niet voor de wat duurdere aanvullende- en tandartsverzekeringen.
- Er is alleen een medische selectie voor de uitgebreidere pakketten en tandartsverzekeringen.
- Alleen voor de (duurdere) tandartsverzekeringen is een medische selectie.
- Er is een wachttijd voor een aanvullend pakket of voor een bepaalde vergoeding binnen het aanvullend pakket. Bij sommige zorgverzekeraars moet je bijvoorbeeld eerst één jaar wachten voordat je gebruik kunt maken van bepaalde vergoedingen, zoals tandheelkunde en/of orthodontie.
Meer weten?
Kijk verder op zorgwijzer.nl en op vergelijkmondzorg.nl. Daar vind je alle verzekeringen op een rij, wat ze vergoeden, hoeveel dit per maand extra kost en wat de wachttijden zijn voordat de vergoeding ingaat.
Goed om te weten is dat de meeste vergoedingen tot 18 jaar uit de aanvullende verzekering komen. Voor volwassenen is de vergoeding meestal via een speciale tandartsen verzekering geregeld, meestal na acceptatie.
-
Wie bepaalt de kosten van de beugel?
-
Weetjes en vaktermen
-
Hoe word je orthodontist?
In Nederland word je orthodontist door ruim 10 jaar studie. Sinds 1953 is orthodontie officieel erkend als specialisme. Orthodontist is een beschermde titel die je alleen mag gebruiken na een succesvolle afsluiting van de opleiding en inschrijving in het register van de NvvO.
Eerst doe je de studie Tandheelkunde om tandarts te worden. Deze studie duurt 6 jaar en je kunt hem volgen aan de universiteiten in Amsterdam, Groningen en Nijmegen.
Daarna kan je via een strenge selectieprocedure specialist in opleiding tot orthodontist (SIO) worden. Dit is een vervolgstudie die nog eens 4 jaar duurt. Tijdens deze 4 jaar ben je full-time met orthodontie bezig. Je werkweek bestaat dan uit:- het behandelen van patiënten onder begeleiding
- het deelnemen aan teams met andere specialisten
- het geven van onderwijs aan studenten tandheelkunde
- het lezen van veel wetenschappelijke literatuur
- het volgen van colleges en seminars over alle onderwerpen binnen de orthodontie
- het doen van wetenschappelijk onderzoek
- je moet een eindexamen afleggen waarbij ook het gedane onderzoek en het resultaat van de behandelingen tijdens de opleiding worden beoordeeld
BIG geregistreerd specialist
Na 10 jaar studie heb je een heel goed overzicht over de tandheelkunde en orthodontie. Uiteindelijk doe je een afsluitend examen bij een nationale commissie. Daarna mag je je orthodontist noemen en je kunt worden ingeschreven in het register van de Nederlandse Vereniging van orthodontisten (NvvO). In het BIG register staat dan bij beroep: tandarts en bij specialisme: Dento-maxillaire orthopaedie. De opleiding tot orthodontist is gelijkwaardig aan de opleiding tot medisch specialist in een ziekenhuis.
-
Was er vroeger ook orthodontie?
Orthodontie bestaat al heel lang. De Etrusken maakten al beugels, gemaakt van goud. Dat is een volk dat vóór de Romeinen, van de 8e tot de 4e eeuw voor Christus leefde, in midden-Italië.
De Parijse tandarts Pierre Fauchard gaf in 1728 voor het eerst een beschrijving van een vastzittende beugel. In 1911 introduceerde de Amerikaanse orthodontist Edward Angle de voorloper van de, tegenwoordig veel toegepaste, vaste beugel. Hij plaatste gouden banden met slotjes erop om de tanden en kiezen.
Modernere ontwikkelingen
In de jaren tachtig van de 20e eeuw is er veel veranderd. Het werd mogelijk slotjes direct op de tanden te plakken, in plaats van met een bandje om elke tand. Ook kwamen er speciale flexibele draden op de markt die samen met de nieuwe slotjes een hele revolutie veroorzaakten binnen de orthodontie.
Deze super-elastische draden keren, eenmaal in de slotjes vastgezet, voortdurend terug naar de oorspronkelijke vorm. Dit zorgt ervoor dat de tanden en kiezen mooi in de rij komen te staan. Dat is de basis van de tegenwoordige techniek.Daarna zijn de behandelingstechnieken nog verder verfijnd. Hierdoor is de huidige behandeling veel sneller en pijnlozer geworden. Ook zijn in Nederland de beugelprijzen drastisch gedaald. Een beugelbehandeling is hierdoor in Nederland bereikbaar geworden voor bijna alle kinderen die een beugel nodig hebben.
Ook de belangstelling voor het hebben van een goed gebit is in Nederland de laatste tijd gestegen. In 1985 had nog de helft van de 50-jarigen een kunstgebit. Tegenwoordig is dat minder dan 20%. Het grootste deel van de huidige 30’ers houdt waarschijnlijk hun hele leven het eigen gebit.
Dan is het natuurlijk geweldig als de tanden en kiezen netjes op een rij staan.Meer lezen hierover op wetenschap.infonu.nl
-
Vaktermen uitgelegd
Afwijkende mondgewoontes
Bijvoorbeeld: duimen of vingerzuigen of nagelbijten of verkeerd slikken, open mondgedrag, tandenknarsen of klemmen. Voor een goed gezond gebit is het is belangrijk deze problemen af te leren of te behandelen.
Agenesie
Er zijn in je mond geen tanden en/of kiezen gevormd
Amelogenesis imperfecta
Het glazuur van de tanden en kiezen is niet goed gevormd. Het is niet dik genoeg of ontbreekt helemaal. De tanden zijn hierdoor vaak geel-bruinig van kleur en gevoelig.
Banden
Ringetjes met een slotje erop die om de kiezen worden vastgezet. Veel beugels hebben banden nodig. Bijvoorbeeld de Hyrax, de Herbst, de buitenbeugel, de palatal bar en de lipbumper.
Beetverhoging
Een verhoging die op een uitneembare beugel of direct op de kiezen wordt aangebracht. De beetverhoging zorgt ervoor dat de voortanden elkaar niet raken, of in sommige gevallen, dat de tanden/kiezen de apparatuur niet eraf kunnen bijten.
Bollard anker
Botanker
Brackets (slotjes)
Metalen of keramische onderdelen van een vaste beugel. Ze worden op de tanden geplakt met composiet (wit tandvulmateriaal). Door er een draad aan vast te zetten worden de tanden gedwongen om zich verplaatsen.
Bruxisme (tandenknarsen)
Tandenknarsen gebeurt door het over elkaar schuiven van boven- en ondertanden; hierbij kan een knarsend geluid gehoord worden. Over het algemeen gebeurt het ’s nachts tijdens de slaap en onbewust.
Cariës (gaatjes of tandbederf)
In de plak op je tanden zitten bacteriën die zuren maken van suikers in je mond. De mineralen in het tandglazuur lossen daardoor langzaam op. Het glazuur verdwijnt en er ontstaat uiteindelijk een gaatje in je tandweefsel.
Craniofaciale afwijkingen
Crowding
Als er onvoldoende ruimte is in de kaken komen je tanden en/of kiezen in verdrukking. Het ruimtegebrek wordt uitgedrukt in het aantal mm te weinig ruimte.
Diepte van de beet
De boven- en onder voortanden horen verticaal over elkaar heen te vallen bij het dichtbijten. Het is het beste als de afstand tussen de tanden onder de 3 mm is. (veel gebruikte afkorting door orthodontisten is ‘VOB’ (vertical overbite).
Disto-occlusie
De bovenkiezen staan relatief te ver naar voren of de onderkiezen te ver naar achteren.
Ectodermale dysplasie
Een zeldzame aandoening. Mensen met ectodermale dysplasie missen vaak een aantal blijvende tanden. Verder is de huid afwijkend en haar nagels en aantal tanden zijn onderontwikkeld en in mindere mate aanwezig.
Endodontoloog
Een tandarts die gespecialiseerd is in complexe wortelkanaalbehandelingen van tanden en kiezen. In de wortelkanalen bevindt zich het doorbloede weefsel in het binnenste van de tand, de tandpulpa.
Gnatholoog
Een specialist die klachten in het kauwstelsel behandelt. Bijvoorbeeld: knarsen, bruxisme en kaakgewrichtsklachten. De gnatholoog kan van oorsprong een tandarts zijn of een kaakchirurg of een orofaciaal fysiotherapeut of een psycholoog. Het hangt af van de oorzaak van je klachten naar welke gnatholoog je wordt verwezen.
Hyperdontie
Er zijn te veel tanden/en of kiezen gevormd in je kaak. Een voorbeeld hiervan is het zeldzame syndroom Cleido-craniale dysostosis (CCD).
Hypodontie
Er zijn te weinig tanden/kiezen gevormd. Bij een klein tekort van 2-6 tanden en/of kiezen noemen we het hypodontie. Is het meer dan heet het oligodontie.
Impactie
Een tand of kies kan niet goed doorbreken, wordt tegengehouden, of er is geen plek. Vaak gaat het om de hoektanden of de verstandskiezen. Het wordt ook wel retentie genoemd.
Implantoloog
Een specialist in het vervangen van tanden en kiezen door implantaten of kunsttanden.
Kaakchirurg
Een medisch specialist die zich bezighoudt met chrirurgie van het kaakbeen en de omgevende weefsels.
Kruisbeet
Normaal vallen de boventanden en kiezen bij het dichtbijten over het ondergebit heen. Soms gaat dit fout tijdens de ontwikkeling van het gebit. De ondertanden of kiezen staan dan buiten de bovenste.
Logopedist
De logopedist behandelt stoornissen in het functioneren van de mond zoals: praten, slikken, drinken en eten. Ook het verbeteren van stemgebruik, uitspraak, gehoor en taal hoort daarbij.
Logopedist OMFT
Een logopedist met een OMFT-opleiding (oro-myo-functionele-therapie) behandelt vooral afwijkende mondgewoontes zoals open mondgedrag en slikken met de tong tussen de voortanden.
Mesio-occlusie
Een beet waarbij de bovenkiezen relatief te ver naar achteren staan of de onderkiezen te ver naar voren.
Mondhygiëne
Het gebit en het tandvlees moeten altijd goed schoongehouden worden, zodat er geen gaatjes of tandvleesontstekingen ontstaan. Bij een vaste beugel is het schoonhouden rondom de brackets erg belangrijk om “white spot leasions”, (WSL witte vlekjes) te voorkomen. Schoonhouden kan met een (elektrische-) tandenborstel, tandenstokers, ragers, tandfloss, tandpasta, fluoride- en andere spoelmiddelen. Per dag twee tot drie keer goed poetsen (ook rondom en tussen de slotjes). En tussendoor twee keer spoelen met een fluoridespoelmiddel. Niet meer dan 4 of 5 keer per dag suikers en zuren eten of drinken.
Neus/mondademhaling
Voor een goede ontwikkeling van het gebit kan je het beste door je neus ademhalen. Je tong gaat dan vanzelf op de goede plek zitten tijdens het slikken en praten. Zo voorkom je veel mogelijke problemen als: open mondhouding, open beetvorming doordat je tong tussen je tanden zit bij het slikken, te veel aanspannen van je kinspier om een slappe lipspier te compenseren, of zelfs verkeerd gegroeide kaken. Bij mondademhaling of open beetvorming kan de logopedist helpen.
Neutro-occlusie
De meest ideale beet bij het normale aantal tanden en kiezen. De bovenkiezen en hoektanden staan een halve tandbreedte verder naar achteren t.o.v. de onderkiezen en hoektanden
Occlusie
De manier waarop de tanden en kiezen op elkaar aansluiten bij dichtbijten. Het doel van een orthodontische behandeling is meestal een neutro-occlusie.
Oligodontie
Er zijn meer dan 6 tanden/kiezen in je kaak niet gevormd. Dit komt vaak voor bij ectodermale dysplasie. Als het om minder dan 6 tanden of kiezen gaat heet het Hypodontie.
Onderbeet
De ondervoortanden staan verder naar voren dan de bovenvoortanden. Dit is het tegenovergestelde van een te grote overbeet en het wordt daarom ook omgekeerde overbeet genoemd. Als de bovenkaak relatief te ver naar achteren staat noemen we dat een mesio-occlusie.
Opbeet
Een ophoging op een uitneembare beugel. De opbeet zit achter de voortanden, of direct op de voortanden. Een opbeet wordt vaak gebruikt bij diepe beten waarbij de ondervoortanden diep achter de bovenvoortanden langs bijten. Som bijten de ondertanden zelfs in het tandvlees achter de bovenvoortanden. De opbeet voorkomt dat.
Open beet
Er blijft bij het dichtbijten een open ruimte tussen de boven- en ondertanden. Dit ontstaat vaak door duimen, of als je tong tussen je tanden zit bij het slikken.
Open mondgedrag
De mond wordt open gehouden meestal als gevolg van een verminderde neusdoorgankelijkheid, maar ook soms als gewoonte
Orofaciaal fysiotherapeut
Dit is een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in behandelingen van aangezichts- en kaak-spieren
Orthodontie
Het Oudgriekse woord orthos betekent recht en odous betekent tand. Rechte tanden dus. Een specialisme binnen de tandheelkunde.
Orthodontist
De titel orthodontist is beschermd. De meeste tandartsen verwijzen hun patiënten door naar de orthodontist voor de beste behandeling. Een tandarts mag zelf ook orthodontische handelingen uitvoeren maar heeft niet de 4 jarige voltijds opleiding afgerond.
Overbeet
De boven voortanden horen na het dichtbijten iets vóór de ondervoortanden te staan. Een normale overbeet ligt ergens tussen de 2 en 5 mm. Een grote overbeet begint bij meer dan ca. 5-6 mm.
Een veel gebruikte afkorting door orthodontisten is SOB of sagittal overbite. Als de bovenkaak relatief te ver naar voren staat noemen we dat een disto-occlusie.Parodontoloog
Een specialist in de preventie en behandeling van tandvleesontstekingen. Hij weet alles van de steunweefsels van de tanden en kiezen: het kaakbot, het tandvlees en het ligamentum parodontale (het vlies rondom de tand).
Restauratief tandarts
Deze tandarts herstelt tanden en kiezen bij ernstige gebitsslijtage en na verlies van tanden en of kiezen. Hij weet ook alles over aandoeningen van het kauwstelsel.
Rieger syndroom
is een aangeboren afwijking met afwijkingen aan het gezicht, de ogen en het gebit, meestal zijn er te weinig tanden en kiezen aangelegd
Schaarbeet
De kiezen staan niet goed op elkaar maar scharen langs elkaar heen.
Schisis
De bovenlip en kaak zijn voor de geboorte tijdens de vorming van de mond niet goed aan elkaar gegroeid. De boven-lip, en/of de bovenkaak en/of het gehemelte kunnen zijn gespleten. Het kan aan een kant van de bovenlip/kaak voorkomen maar ook links en rechts.
Spacing
Er is te veel ruimte in de kaak voor de aanwezige tanden en kiezen. Spleetjes tussen de tanden.
Syndroom
Een zeldzaam ziektebeeld, soms met een genetische oorzaak. Er zijn een aantal syndromen die problemen in de mond veroorzaken zoals: Cleido-craniale dysostosis (CCD, teveel tanden aangelegd), Rieger syndroom en ectodermale dysplasie (oligodontie) en Pierrre Robin syndroom (schisis).
Tanderosie
Het tandglazuur lost op door zuren uit het voedsel en dranken (bijv. citrusvruchten, frisdranken, sportdranken, energiedrinks, zuur fruitsap). De erosie gaat langzaam en is in het begin moeilijk te herkennen.
Het beste kan je niet meteen na het drinken/eten van iets zuurs poetsen, maar een half uur daarna. En wacht ook na het poetsen een half uur met het drinken/eten van iets zuurs.White spot leasions (WSL)
Witte blijvende vlekken op je tanden en kiezen waar de brackets (slotjes) op je tanden zaten. Ze ontstaan als de mondhygiëne bij een vaste beugel onvoldoende is en je te vaak suikerhoudende drank en voedsel gebruikt. Het zijn eigenlijk beginnende gaatjes of cariës.
Witte vulling
Wortelresorptie
Je tandwortels lossen op. Dit kan gebeuren bij een orthodontische behandeling. In dat geval hebben de tandwortels vaak een afwijkende vorm of ze zijn ze beschadigd door een ongeluk. Het komt ook wel voor als de tanden over een grotere afstand moeten worden verplaatst. Soms gebeurt het ook zonder verklaarbare oorzaak.
-
Hoe word je orthodontist?